Cardoun-blanc
Silybum marianum
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Cardoun-de-Marìo, Merlus-de-champ, Panicaut-blanc, Galifo, Cachofle.
Noms en français : Chardon Marie, Artichaut sauvage.
Descripcioun :Cardoun proun couneigu de nòsti campagno. Es uno grando planto de l'an (0,5 à 3 m), forto, emé d'espinasso que fan proun mau (subretout aquéli de la flour coumpausado). L'ivèr se recounèis à si rouseto de gràndi fueio tacado de blanc.
Usanço :Tout èi bon à manja dins lou cardoun blanc, di racino i fueio en passant pèr li tijo, sènso óublida li cor di flour que s'adoubon coume de cachofle, après avé leva lis espino ! Li grano podon servi à faire uno meno de cafè. Lou cardoun-de-Marìo caup de silimarino bono pèr lou fege e la vesiculo : faire d'infusioun de racino (P. Lieutaghi op.cit., p. 156).
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Silybum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Silybum marianum (L.) Gaertn., 1791
Cistro
Meum athamanticum
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Sìstra, Cisto.
Nom en français : Fenouil des Alpes.
Descripcioun :La cistro, emé sa bono óudour d'anis pòu pas engana. Es uno meno de fenoui que se rescontro dins li prado de mountagno. Li fueio soun forço penado e s'avès lou fru la determinacioun sara tras que seguro : es un pau alounga emé de costo forto, lis dous estile e la partido d'en aut soun bèn vióulet.
Usanço :"La sistro quand es sec fai estruniar, es ena pourcariò que te fai crachar lous poulmous (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60 ). La poudès bouta dins l'ensalado, dins d'ùni plat o dins la soupo, majamen de pèis. Es uno planto proun recercado pèr li bèsti o lou fen. J.-R. Fortoul (1995) counsèio de la sega, un cop li ramo vènon rouiouso. En Bavièro n'en fan d'eigardènt emé la racino. Es uno planto proun vertuouso (vèire çai-souto e de mai galatougèno e enmenagogo).
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Meum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 300 à 2600 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Melounié
- Pinedo
- Pelouso umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Meum athamanticum Jacq., 1776