Ranouncle(-di-fueio-d'àpi)
Ranunculus sceleratus
Ranunculaceae
Àutri noum : Renouncle, Jaunoun.
Nom en français : Renoncule scélérate.
Descripcioun :Planto annalo que pau faire mai de 50 cm d'aut, de canau e di relarg umide. Si cambo soun bèn drecho e si fueio lusènto ; douno de pichòti flour jauno emé de gros carpello que fan uno gibo sus le dessubre. Li fueio soun de dos meno diferènto ; aquésti d'en bas soun un pau roundo e dounon d'èr à-n-aquéli de l'àpi, au contro de li d'en aut que soun coumpausado de tres partido lineàri.
Usanço :Aquéu ranouncle, coume proun, es uno planto empouisounanto. Brulo la pèu e avisas-vous de lou pas manja qu'èi forço marrit pèr lou vèntre e li ren. Parèis que de lou manja fai veni un sourrire embefia.
Port : Erbo
Taio : 10 à 100 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Ranunculus
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,6 à 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco :
Abriéu à setèmbre
Liò : Palun
- Ribiero
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Ranunculus sceleratus L., 1753
Aussent
Artemisia absinthium
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Absinto, Eissens, Issèns, Uissènt, Assènci.
Noms en français : Absinthe, Aluine.
Descripcioun :L'absinto vo aussent se recounèis à la coulour e la formo de si fueio cuberto de péu blanc. Peréu sènt tras que bon. Flouris un pau tard, au mitan dóu mes de Juliet.
Usanço :Se saup proun que l'absinto sèr pèr adouba la liquour dóu meme noum (absint o versalo), "l'absinto que rèn fòu". Se boutavo dins lou cèndre caud pèr purifica l'èr di jasso ("aussent", M. Volpes-Bahuaud, op.cit. p. 146). Es uno planto di proun vertuouso, lucho contro li verme e proun encaro : "L'escudet es un emplastre de fueios frescos d'assèncis freta sus lou vèntre pèr lous verps das pichouns" (J.-L. Domenge, op.cit. p. 57). Se pòu béure en infusioun (di proun amaro) o emé de vin.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
- Carriero
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Artemisia absinthium L., 1753