Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800
Cardoun-dis-ase
Onopordum acanthium
Asteraceae Compositeae
Àutri noum : Gros-cardoun, Acantin, Gafo-l'ase, Babis.
Noms en français : Chardon aux ânes, Onopordon à feuilles d'acanthe.
Descripcioun :Gros cardoun espinous que se rescontro dins o en ribo de champ, en port en pinceloun (courimbo) emé de tijo bourdado d'alo espinouso. Li flour coumpausado soun souleto au bout di ramo. Li cardoun dóu gènre Onopordon an ges d'escaumo dins la flour. Lou cardoun-dis-ase se destrìo dis àutri Onopordon qu'a de bratèio estrecho de 1 à 2 mm.
Usanço :Li cor di flour coumpausado soun manjadis, coume pèr li cachofle e lis àutri cardoun, avans la flouresoun (èron manja en Savòio au siècle XIXen) ; li racino peréu, pamens bèn faire couire pèr leva l'amarun. Mèfi pamens, lis akène (fru) soun empouisouna (alcalouïde).
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Onopordum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositeae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 25 à 40 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
- Jaisso
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Onopordum acanthium L., 1753