Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Genèpi(-bastard)
Achillea nana
Asteraceae Compositae
Autre noum : Genèpi-blanc.
Noms en français : Achillée naine, Faux Genépi.
Descripcioun :Aquéu genèpi, de cop que i'a nouma genèpi-blanc, de pas counfoundre emé li "vertadié" genèpi dóu gènre Artemisia, trachis en auto mountagno i raro di coumbo à nèu. Fau dire qu'a uno bono óudour de genèpi au frounsimen. Es uno pichoto planto emé de fueio pulèu longo (2 à 7 cm) di proun bourrihudo e d'enflourejado que rèston en tèsto sarrado.
Usanço :Èi bèn couneigu pèr li pastre pèr si prouprieta vermifujo. Coume li genèpi es uno planto que sougno li plago e li macaduro.
Port : Erbo
Taio : 5 Ã 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 0,6 Ã 1 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 2200 Ã 3000 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Esboudèu
- Roucaio
- Pelouso
Estànci : Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Achillea nana L., 1753