Rèina-des-bouesc
Aruncus dioicus
Rosaceae
Noms en français : Barbe-de-bouc, Reine-des-bois.
Descripcioun :La rèina-des-bouesc es uno grando planto que trachis en mountagno dins li fourèst fresco, acabado pèr uno longo enflourejado blanco (paumo d'espigo). Se recounèis peréu à si gràndi fueio coumpausado (fin qu'à 40 cm), mai gaire nóumbrouso .
Usanço :Li jóuini brout soun acampa en Savoio e Itàli ; bouli soun manja en ensalado o cue (troucho). La racino èi vertuouso contro li pougnaduro (emplastre), li mau d'estoumac, li fèbre e la cacagno. Se pòu prendre de ban de pèd contro lou mau d'os.
Port : Grando erbo
Taio : 100 à 200 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aruncus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Faio
- Fourèst fresco
- Relarg à rousèu
Estànci : Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Aruncus dioicus (Walter) Fernald, 1939
(= Spiraea aruncus L., 1953 )
Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753