Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753
Cerfuei(-elegant)
Chaerophyllum elegans
Apiaceae Umbelliferae
Nom en français : Cerfeuil élégant.
Descripcioun :Lou cerfuei-elegant fai parti dóu group hirsutum, sensus lato. Se rescontro en mountagno dins li relarg proun umide proche d'aigo. Au contro dis Anthriscus, li petalo soun eici escavado. Coume si cousin, a li petalo ciliado e li tijo pas tacado. Pèr lou bèn destria, fau regarda li fueio que li proumiero divisioun (proche dóu pecou) soun mai pichoto que lou soubre de la fueio coume Chaerophyllum villarsii. Pamens li brout (oumbello) sus li coustat soun óupousa o en verticile eici.
Usanço :Li racino dóu cerfuei-elegant soun manjadisso, pamens es uno meno aparado que fau pas derraba.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 70 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1800 à 2400 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Ribiero
- Riéu
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Chaerophyllum elegans Gaudin, 1828
(= Chaerophyllum hirsutum subsp. elegans (Gaudin) Ces. )