Touero-jauno
Aconitum anthora
Ranunculaceae
Àutri noum : Touoro-jauno, Touàra, Acounit.
Noms en français : Aconit anthore, Maclou.
Descripcioun :La touero-jauno trachis dins li pelouso e roucaio de mountagno e peréu souto li mèle. Èi mai pichoto que sa cousino l'estranglo-loup, Aconitum lycoctonum emé uno enflourejado pu courto. Se recounèis majamen à si flour mai larjo à la baso e si fuèio di proun descoupado (multifido).
Usanço :Caupènt d'alcalouïdo (l'acounitino) mourtau, la planto a li mémi prouprieta que l'estranglo-loup. Ramentèn que touero (toro, touoro) vèn dóu latin thora que vòu dire pouisoun (Aconitum anthora).
Port : Erbo
Taio : 0,3 à 0,8 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconitum
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Pelouso
- Roucaio
- Melouniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupenco
Ref. sc. : Aconitum anthora L., 1753
Cistro
Meum athamanticum
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Sìstra, Cisto.
Nom en français : Fenouil des Alpes.
Descripcioun :La cistro, emé sa bono óudour d'anis pòu pas engana. Es uno meno de fenoui que se rescontro dins li prado de mountagno. Li fueio soun forço penado e s'avès lou fru la determinacioun sara tras que seguro : es un pau alounga emé de costo forto, lis dous estile e la partido d'en aut soun bèn vióulet.
Usanço :"La sistro quand es sec fai estruniar, es ena pourcariò que te fai crachar lous poulmous (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60 ). La poudès bouta dins l'ensalado, dins d'ùni plat o dins la soupo, majamen de pèis. Es uno planto proun recercado pèr li bèsti o lou fen. J.-R. Fortoul (1995) counsèio de la sega, un cop li ramo vènon rouiouso. En Bavièro n'en fan d'eigardènt emé la racino. Es uno planto proun vertuouso (vèire çai-souto e de mai galatougèno e enmenagogo).
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Meum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 300 à 2600 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Melounié
- Pinedo
- Pelouso umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Meum athamanticum Jacq., 1776