Vióuleto(-de-Jordan)
Viola jordanii
Violaceae
Nom en français : Violette de Jordan.
Descripcioun :La vióuleto-de-Jordan es uno grando vióuleto emé d'estipulo larjo que trachis dins lis orle de bos e li pelouso un pau umido sus cauquié. Se destrìo de la vióuleto-fèro, Viola canina, bonodi si làrjis estipulo. Li flour soun toujor claro emé un esperoun jaune.
Usanço :Li flour de vióuleto soun manjadisso, li meiouro soun li mai perfumado, coume Viola odora o Viola suavis. Soun richo en vitamino C e A.
Port : Erbo
Taio : 5 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Viola
Famiho : Violaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 1200 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Orle de bos
- Pelouso
- Esclargido
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Éurasiatico-Sud-Èst
Ref. sc. : Viola jordanii Hanry, 1853
Acinié
Crataegus monogyna
Rosaceae
Àutri noum : Acinas, Aubrespin, Poumetié, Peretié, Peto-fouirié.
Noms en français : Aubépine à un style, Bois de mai.
Descripcioun :L'acinié fai proun de flour blanco à la primo, pièi porto de pichot fru rouge, lis acino vo poumeto.
Usanço :Li flour e li fru soun vertuouso contro l'ipertesuro e pèr lou bato-cor : "La flour, n'i'a que n'en prenon pèr faire toumba la tensioun" (P. Pavon in O. Madon, op.cit. p. 58). Faire uno tisano emé un cuié de flour secado pèr tasso. Èi peréu uno planto sedativo : "Se metié dins lou biberoun deis enfant quand èron pichounet pèr li faire dourmi" (M. Duplan Ibid.)."Dins lou tèms, sis ensertavon sus leis acinié de peros, de gnèspous [...] nautre l'avèn agu fa. O, o, sus lei bouishoun, lou gnespoulié prenié bèn aqui, [...] la souleto cauvo es que mounto pas aut" (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.).
Port : Aubret
Taio : 1 à 6 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Crataegus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Abriéu à Juliet
Liò : Roucaio
- Sebisso
- Relarg à jóuinis aubret
- Óuriero de bos
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Crataegus monogyna Jacq., 1775