Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Cardoun-dis-ase
Onopordum acanthium
Asteraceae Compositeae
Àutri noum : Gros-cardoun, Acantin, Gafo-l'ase, Babis.
Noms en français : Chardon aux ânes, Onopordon à feuilles d'acanthe.
Descripcioun :Gros cardoun espinous que se rescontro dins o en ribo de champ, en port en pinceloun (courimbo) emé de tijo bourdado d'alo espinouso. Li flour coumpausado soun souleto au bout di ramo. Li cardoun dóu gènre Onopordon an ges d'escaumo dins la flour. Lou cardoun-dis-ase se destrìo dis àutri Onopordon qu'a de bratèio estrecho de 1 à 2 mm.
Usanço :Li cor di flour coumpausado soun manjadis, coume pèr li cachofle e lis àutri cardoun, avans la flouresoun (èron manja en Savòio au siècle XIXen) ; li racino peréu, pamens bèn faire couire pèr leva l'amarun. Mèfi pamens, lis akène (fru) soun empouisouna (alcalouïde).
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Onopordum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositeae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 25 à 40 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
- Jaisso
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Onopordum acanthium L., 1753