Erbo-dis-escut
Lysimachia nummularia
Primulaceae
Àutri noum : Erbo-di-cènt-malautié, Escapo-dai.
Noms en français : Herbe aux écus, Monnoyère.
Descripcioun :L'erbo-dis-escut, planto rebaladisso, èi devengudo pulèu raro en Prouvènço. Trachis dins li prado, lis orle umide e li roubino. Se recounèis à si flour jauno e subretout à si fueio óupousado redouno que fan pensa à de peço de mounedo. La planto èi marcado sus listo roujo, categourìo LC valènt à dire soucit minour.
Usanço :Dicho peréu despièi l'Age-Mejan erbo-di-cènt-malautié, a la reputacioun d'èstre uno planto proun vertuouso. Pamens fai de tèms qu'èi pu gaire emplegado. Ajudo à la cicatricacioun e sarié bono contro li moureno. Astringènto, saro li car e aurié de prouprieta emoustatico. Se preparo en decoucioun.
Port : Erbo
Taio : 2 Ã 5 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lysimachia
Famiho : Primulaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 Ã 2 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 Ã 1200 m
Aparado : Noun
Mai à Juliet
Liò : Prado
- Isclo
- Roubino
- Orle
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Lysimachia nummularia L., 1753
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 Ã 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 Ã 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768