Laujo(-dis-Aup)
Lactuca alpina
Asteraceae Compositae
Nom en français : Laitue vivace.
Descripcioun :Aquesto lachugo, pas trop coumuno, trachis en ribo de gaudre e dins li prado à rousèu (megafourbié) de mountagno. Se recounèis à sa grando taio e à si fueio verdalo, descoupado e sènso péu que fan pensa à li de Lactuca muralis. Si flour coumpausado soun d'un blu clar. Laujo o alaujo soun li noum douna à la laurigo, Lactuca perennis en Tiniò.
Usanço :Dèu èstre manjadisso coume tóuti li lachugo fèro, pamens la vau miés pas acampa qu'èi pas di mai coumuno.
Port : Grando erbo
Taio : 0,6 à 2 m
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lactuca
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 1400 à 2400 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado à rousèu
- Ribo de gaudre
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Lactuca alpina (L.) A.Gray, 1884
Féuve
Pteridium aquilinum
Dennstaedtiadaceae Pteridaceae
Autre noum : Féuse.
Noms en français : Fougère-aigle, Grande Fougère.
Descripcioun :Lou féuve (m) es uno planto coumuno dins li bos clar e umide sus siliço. Trachis en group bonodi soun rizoumo e fai de gràndi foundo duro en triangle. Si soro soun recampado dessouto, sus li bord di pinulo. Li jóuini foundo soun tipicamen en crosso.
Usanço :Es uno planto proun empouisounanto que caup de l'aquilido (cancerogèno), de la tiaminaso (adus un manco de vitamino B1) e de deriva dóu cianure (mourtau). Èi pèr acò qu'èi jamai estado manjado au nostre. Li rizoumo cue e li jóuini crosso soun pamens manjado, après li bon adoubamen, dins d'ùni pais dóu mounde qu'es uno planto cousmoupoulito. Èi dicho depurativo mai èi pas counseia de se n'en servi. Pamens poudès adouba d'aigo de sueio contro la tavaniho.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 200 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pteridium
Famiho : Dennstaedtiadaceae
Famiho classico : Pteridaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Champino
- Bos clar
- Ermas
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Pteridium aquilinum (L.) Kuhn, 1879