Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris pseudacorus & Smyrnium perfoliatum

fotò
fotò
Glaujo

Iris pseudacorus

Iridaceae

Àutri noum : Glaujòu-jaune, Tèsto-d'ase, Coutello-de-valat, Coutelas, Espaso.

Noms en français : Iris des marais, Iris jaune.

Descripcioun :
La glaujo "es uno grando planto que sort à bèlli mato au ribeirés dis aigo, emé de lòngui fueio en formo de coutello e de bèlli flour jauno requinquihado en l'èr coume d'alabardo d'or" F. Mistral in Memòri e Raconte, 1906.

Usanço :
Se fasié de cataplasme emé lou rizoume pèr sougna lis agacin (principe di signaturo). Mescla emé de la limaio de ferre dounavo peréu uno encro negro de qualita. F. Mistral ramento que "Flourdalis vèn de flour d'iris, car es un iris la glaujo, e l'azur dóu blasoun represènto bèn l'aigo ounte la glaujo crèis, Ibid. Aro se n'en servèn pèr depoulua l'aigo.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5,5 à 6,5 cm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Palun - Ribiero - Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Iris pseudacorus L., 1753

fotò
fotò
Àpi-fèr(-perfoulia)

Smyrnium perfoliatum

Apiaceae Umbelliferae

Autre noum : Àpi-bouscas.

Noms en français : Maceron de Crète, Maceron perfolié.

Descripcioun :
L'àpi-fèr-perfoulia s'atrovo quasimen qu'en Prouvènço séusouso, aqui trachis dins li prado umido e proche dis oustau. Douno d'èr au coumun àpi-fèr, Smyrnium olusatrum, pamens se recounèis eisa à si fueio qu'embrasson la cambo e si pichot fru (2 à 4 mm) gaire rufa.

Usanço :
Coume pèr soun cousin, l'àpi-fèr, tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino e li fueio (blanchido), li flour (chaplado dins l'ensalado o adoubado dins lou vinaigre), li tijo (pelado). Li grano podon remplaça lou pebre. Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn aquest àpi-fèr èi depuratiéu....

Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae

Ordre : Apiales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms

Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto de coustiero
Abriéu à jun

Liò : Prado umido - Escoumbre e proche dis oustau - Bos clar
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Smyrnium perfoliatum L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
RRR
C
RR
ges
ges

Iris pseudacorus & Smyrnium perfoliatum

CC
CC
C
C
C
C
ges
ges

Coumpara Glaujo emé uno autro planto

fotò

Coumpara Àpi-fèr(-perfoulia) emé uno autro planto

fotò