Glaujo
Iris pseudacorus
Iridaceae
Àutri noum : Glaujòu-jaune, Tèsto-d'ase, Coutello-de-valat, Coutelas, Espaso.
Noms en français : Iris des marais, Iris jaune.
Descripcioun :La glaujo "es uno grando planto que sort à bèlli mato au ribeirés dis aigo, emé de lòngui fueio en formo de coutello e de bèlli flour jauno requinquihado en l'èr coume d'alabardo d'or" F. Mistral in Memòri e Raconte, 1906.
Usanço :Se fasié de cataplasme emé lou rizoume pèr sougna lis agacin (principe di signaturo). Mescla emé de la limaio de ferre dounavo peréu uno encro negro de qualita. F. Mistral ramento que "Flourdalis vèn de flour d'iris, car es un iris la glaujo, e l'azur dóu blasoun represènto bèn l'aigo ounte la glaujo crèis, Ibid. Aro se n'en servèn pèr depoulua l'aigo.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5,5 à 6,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Iris pseudacorus L., 1753
Aussent
Artemisia absinthium
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Absinto, Eissens, Issèns, Uissènt, Assènci.
Noms en français : Absinthe, Aluine.
Descripcioun :L'absinto vo aussent se recounèis à la coulour e la formo de si fueio cuberto de péu blanc. Peréu sènt tras que bon. Flouris un pau tard, au mitan dóu mes de Juliet.
Usanço :Se saup proun que l'absinto sèr pèr adouba la liquour dóu meme noum (absint o versalo), "l'absinto que rèn fòu". Se boutavo dins lou cèndre caud pèr purifica l'èr di jasso ("aussent", M. Volpes-Bahuaud, op.cit. p. 146). Es uno planto di proun vertuouso, lucho contro li verme e proun encaro : "L'escudet es un emplastre de fueios frescos d'assèncis freta sus lou vèntre pèr lous verps das pichouns" (J.-L. Domenge, op.cit. p. 57). Se pòu béure en infusioun (di proun amaro) o emé de vin.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
- Carriero
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Artemisia absinthium L., 1753