Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Erbo-santo
Santolina decumbens
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Gardo-raubo, Tuo-verme, Trufamando, Ferigoulo-fèro, Ambròsi.
Noms en français : Aurone femelle, Camomille de Mahon.
Descripcioun :L'erbo-santo trachis en bartas de formo redouno emé de fueio blanquinouso e di proun óudouranto. En deforo de nosto relarg de basso Prouvènço s'atrovo quàsi jamai.
Usanço :Èi vertuouso contro li verme (Tuo-verme), ajudo à digeri e lucho contro lis espaime (emplegado subretout pèr li bèsti). Sougno peréu li plago en maceracioun dins l'aigardènt. S'emplego en essènci, pamens fau saupre qu'èi neuroutoussico. La gardo-raubo servié tambèn contro lis arno (mousco d'armàri).
Port : Aubret
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Santolina
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Cresten venta
- Garrigo
Estànci : Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Santolina decumbens Mill., 1768