Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Gencià na, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 Ã 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Esquiho-pèd
Taraxacum obovatum
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Pourcin, Peirin, Parpello-d'agasso, Douceto-de-lavando.
Nom en français : Pissenlit à feuilles obovales.
Descripcioun :L'esquiho-pèd se vèi en rouseto l'autouno, pièi flouris d'ouro au printèms pèr plus se rescountra l'estiéu (soubro quà si pu que la racino). Fai parti dóu group dis OBOVATA que porto de bano sus li bratèio e fai de gros akène (4 à 5 mm). Li fueio, en rouseto, soun lusènto (d'aqui que vèn bessai soun noum), quà si óuvalo e souvènt entiero.
Usanço :Es uno tras que bono ensalado champanello, mens amaro que soun cousin, lou pisso-chin. Coume éu, fai pissa e ajudo à la digestioun.
Port : Erbo
Taio : 5 Ã 20 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Taraxacum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >5
Ø (o loungour) enflourejado : 2,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à mai
Liò : Pinedo
- Tepiero seco
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Taraxacum obovatum (Waldst. & Kit. ex Willd.) DC., 1809