Counsòudo
Equisetum ramosissimum
Equisetaceae
Àutri noum : Coussòudo, Erbo-de-la veissello, Fretadou, Penche, Torco.
Nom en français : Prêle ramifiée.
Descripcioun :La counsòudo, vo cassòudo en roudanen, es uno planto tras que coumuno dins mant'un relarg. Èi proun chanjadisso dins soun biais d'èstre. Se recounèis majamen, s'es en espigo, à sa pouncho que l'acabo ; pamens li dènt di guèno soun toujour acabado pèr uno longo pouncho en fiéu quouro soun jouino (fotò), acò pòu pas engana.
Usanço :H. Chastel : "Èro pèr faire lei coussoundoun, lou cause que tordian, que n'en fasian un nous coum'acò... E se vendié en espiçarié encaro ! Nautre n'avian eici. Alor n'en fasian la veisselo. Èro rugous acò" (O. Madon, op.cit. p. 144). E peréu, J. Delaunay :"Acò fai briha li couire, amé de lissiéu" (ibid.). Èi peréu uno planto vertuouso (vèire çai souto).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 Ã 150 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Equisetum
Famiho : Equisetaceae
Ordre : Equisetales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 800 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutroupicalo
Ref. sc. : Equisetum ramosissimum Desf., 1799
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 Ã 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )