Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Escoubo-d'iero
Verbascum blattaria
Scrophulariaceae
Autre noum : Erbo-dis-arno.
Noms en français : Molène blattaire, Herbe aux mites.
Descripcioun :L'escoubo-d'iero trachis dins lis ermas e sus lou limas en ribo de ribiero. A de fueio bèn verdo e dentado, de cop tacado de vióulet, sènso péu en floucoun au contro de la maje-part di fatarasso (a pamens de péu glandulous). Se recounèis peréu à si flour, gaire sarrado, e dis estamino vióuleto pourtado pèr de pecou pulèu long.
Usanço :Escoubo-d'iero, erbo-dis-arno, porto li mémi noum que lou bouioun-blanc. Es uno planto amaro qu'èi pas manjadisso. Acampo li porc-de-sant-Antòni (blata en latin) ço que i'a douna lou noum. Sabèn pas rèn en raport emé lis arno. Pèr escouba l'iero se pòu coumprendre.
Port : Grando erbo
Taio : 30 Ã 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Verbascum
Famiho : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 Ã 3,5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Ermas
- Camin
- Ribiero
- Colo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : TM
e CO
Ref. sc. : Verbascum blattaria L., 1753