Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Fenoui-de-porc
Peucedanum officinale
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Peucédan officinal, Queue de pourceau.
Descripcioun :Lou fenoui-de-porc es uno grando erbo renadivo que trachis sus li bord de champ, lis ermas e li bos clar ; flouris à la fin de l'estiéu. La cambo èi pleno e sènso péu. Se recounèis majamen à si fueio en long, 5 à 7 cop divisado, e à si brout jauno de 17 à 35 rai. A uno óudour agradivo proche dóu fenoui, mai un pau diferènto.
Usanço :La racino seco èi couneigudo desempièi l'Age-mejan pèr apasima lis espaime. Fai pissa e lucho contro lou tussi e li fèbre. Pamens sèmblo pu gaire utilisado à l'ouro d'aro e avèn pas d'entresigne sus li biais de l'adouba.
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,4 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Peucedanum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 12 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Ermas
- Bos clar
- Roucaio
- Bord de champ
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Peucedanum officinale L., 1753