Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Ipno-chanjadisso
Palustriella commutata
Amblystegiaceae
Nom en français : Hypne-changeante.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo pulèu forto (> 4 cm), verdo jaunastro devenènt mai sourno dins lou tèms, trachis sus li roco cauquiero bagnado. Es di proun pennado e porto de fueio triangulà ri en daio emé uno costo bèn vesiblo sus la mita de la fueio. Au microuscope li celulo alà ri soun pas gaire à èstre grando. Fai raramen d'espouroufite qu'es diouïco. Aquelo mousso èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Se pòu engana emé Cratoneuron filicinum qu'a pamens ges de fueio plecado. Tambèn amé d'à utri mousso dóu meme gènre P. falcata mens ramado o enca P. decipiens qu'a li cellulo dorsalo de la fueio papihiouso (lisco pèr li dos à utri).
Port : Pluroucarpo
Taio : 4 Ã 10 cm
Fueio : 1,5 Ã 2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Palustriella
Famiho : Amblystegiaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 2,5 Ã 4,5 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 500 Ã 2000 m
Aparado : Noun
Abriéu à avoust
Liò : Roco bagnado
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Palustriella commutata (Hedw.) Ochyra, 1989
(= Hypnum commutatum Hedw., 1801 = Cratoneuron commutatum (Hedw.) G.Roth, 1899 )