Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Engraisso-saumo
Laserpitium gallicum
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Angelicasso, Batouiro, Berlo.
Noms en français : Laser de France, Laser odorant.
Descripcioun :L'engraisso-saumo es uno planto coumuno de colo e de mountagno que trachis dins li pendis roucaious, ensouleia e sus cauquié. Se recounèis à si fueio verdo, lusènto, sènso péu, 4 à 5 cop divisado e à sa cambo regado e pleno. Fai de grand brout (oumbello) de 20 à 50 rai emé de bratèio ciliado.
Usanço :Li fueio, un pau duro mai perfumado, podon servi pèr assaboura. Parié que sarié bono pèr lucha contro lis à nci. Lucho peréu contro l'enflamacioun.
Port : Grando erbo
Taio : 30 Ã 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Laserpitium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 Ã 18 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Pendis roucaious
- Pinèdo
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuroupenco
Ref. sc. : Laserpitium gallicum L., 1753