Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Fresia(-blanc)
Freesia alba
Iridaceae
Nom en français : Freesia blanc.
Descripcioun :Aquesto planto, escapado di jardin, s'es naturalisado proche de la mar dins li tepiero roucaiouso de garrigo. Douno d'èr à -n-un pichot coutèu mai amé de fueio verdo claro que tiron sus lou jaune. La flour, proun óudouranto, èi blanco emé uno taco jauno. Nous vèn d'Africo dóu miejour.
Usanço :Coume es esta di, èi plantado dins li jardin. La planto es un pau empouisounanto.
Port : Erbo
Taio : 20 Ã 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Freesia
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,5 Ã 2 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 Ã 200 m
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Tepiero seco
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Africo-Sud
Ref. sc. : Freesia alba (G.L.Mey.) Grumbl., 1896