Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Blad-dóu-diable(-óuvale)
Aegilops geniculata
Poaceae Graminaceae
Àutri noum : Blad-dóu-diable, Blad-de-cougiéu, Trauco-sa, Blad-de-couguou.
Noms en français : Égilope ovale, Égilope à inflorescence ovale.
Descripcioun :Aquéu blad-dóu-diable, emé si lònguis arèsto trachis dins li tepiero seco e lis armas secarous. Es uno planto peludo d'en pertout emé de fueio rufo e uno lengueto facho de péu (fotò). L'espigo èi courteto, roundo e caup 2 à 3 espigueto emé à la baso un (de cop dous) avourtoun (fotò). Aegilops neglecta ié sèmblo proun, mai èi pu prim e mai long (espigo de 4 à 6 cm) emé de glumo, pèr l'espigueto d'en bas, de 2 o 3 arèsto (i'a tambèn 2 à 4 avourtoun) .
Usanço :Li blad-dóu-diable soun proche dis à vi fèr de nòsti blad cultiva. Soun adounc bon à manja, mai sara un pau long pèr n'en acampa li grano. Èron acampa en Sicilo à passa tèms.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Aegilops
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 Ã 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 Ã 1200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Tepiero seco
- Champ
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterranenco-Touranieno
Ref. sc. : Aegilops geniculata Roth, 1797
(= Aegilops ovata L., 1753 )