Queirello(-primo)
Carex capillaris
Cyperaceae
Àutri noum : Moutouso, Sagneto.
Noms en français : Laîche à feuilles capillaires, Laîche capillaire.
Descripcioun :La queirello primo trachis en mato en auto mountagno dins li pelouso umido o bagnado e li coumbo à nèu. Fai partido dóu group qu'a uno espigueto masclo (eici blancasso) e quàuquis espigueto femèu (2 à 5). La planto èi laco, sènso péu, li long pecou dis espigueto pendoulon. Li fueio soun primo (1,5 à 2 mm) e rufo (mai pas la bratèio -fotò). Lis utriculo, de 2 à 3 mm, soun pourtado pèr d'escaumo membranouso e si bè soun proun courtet (0,3 à 0,8 mm). I'a tres estigmate.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20(40) cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Carex
Famiho : Cyperaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Pelouso umido
- Cresten venta
- Coumbo à nèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Artico-Aupenco
Ref. sc. : Carex capillaris L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800