Bello-dono
Atropa belladonna
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-empouisounado, Boutoun-negre, Mourello-furiouso, Pouisoun.
Noms en français : Belladone, Bouton-noir.
Descripcioun :La bello-dono es uno grando erbo renadivo à port d'aubret que viéu pas gaire de tèms. Se recounèis eisa à si flour en campano brunello e si fru negre un cop madur.
Usanço :Touto la planto (fueio, fru...) caup proun d'alcalouïde dangeirous coume l'atroupino e l'iociamino que sèrvon aro en medecino (anestesìo). A l'age-mejan fasié partido di poutingo di masclo. Se saup peréu que li richo italiano de la Reneissènço se metien de jus de boutoun-negre dins lis iue pèr groussi si vistoun (marco de l'amour!).
Port : Aubret
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Atropa
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Esclargiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Roucaio
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Atropa belladonna L., 1753
Tanarido
Tanacetum vulgare
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Erbo-di-vermo, Erbo-de-sant-Marc, Erbo-amaro, Erbo-roumivo, Roumanin-de-plan.
Nom en français : Tanaisie.
Descripcioun :La tanarido (o tanasido) es uno grando planto redoulento, de sabour proun amaro (erbo-amaro), que trachis en group dins li relarg proche d'oustau. Se recounèis à si gràndi flour coumpausado jauno e si fueio dentado en resso.
Usanço :Ero cultivado à passa tèms, e à l'ouro d'aro èi pulèu raro. Li noumbrous noum mostron l'impourtànci que poudié avé dins la farmacìo de l'oustau. Ei couneigudo, pèr eisèmple, pèr lucha contro li vermo (tisano). Se n'en fasié peréu de liquour. Ei bono pèr lucha contro la mouissalo e li nieroun au jardin (caup de tuiono proun empouisounanto).
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tanacetum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Ermas
- Culturo
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Tanacetum vulgare L., 1753