Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753
Erbo-dis-escrolo(-de-Hoppe)
Scrophularia canina subsp. hoppii
Scrophulariaceae
Nom en français : Scrofulaire du Jura.
Descripcioun :Aquesto erbo-dis-escrolo trachis majamen dins lis esboudèu cauquié de mountagno. Sèmblo proun à-n-aquelo de Prouvènço, Scrophularia provincialis, mai èi mens forto e à ges de gros estaminode (estamino esterlo souto li petalo d'en aut). Apoundèn que la flour de 3 à 6 mm, èi pourpro founso e tacado sus li coustat, emé la labro d'en aut di proun drecho.
Usanço :Servié, subretout en Itàli, à sougna en fretant, li rougno di chin e di pouor. Autramen sèmblo agué li mémis usanço que l'erbo-dis-escrolo, Scrophularia nodosa.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Scrophularia
Famiho : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 3 à 6 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Esboudèu
- Limas de ribiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco-Sud-Ouèst
Ref. sc. : Scrophularia canina subsp. hoppii (W.D.J.Koch) P.Fourn., 1937
(= Scrophularia canina subsp. juratensis (Schleich. ex Wydler) Bonnier & Layens, 1894 = Scrophularia hoppii W.D.J.Koch, 1826 )