Àpi-sóuvage
Apium graveolens
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Àpi.
Noms en français : Ache, Céleri.
Descripcioun :L'àpi-sóuvage que se rescontro dins li palun e li relarg bagna proche de mar (var. graveolens), èi quàsi la memo planto qu'aquesto cultivado dins nòstis ort (var. dulce). Se recounèis à si fueioun un cop divisa generalamen en sèt gros fueioun e à si brout (oumbello) sènso bratèio. Coumpara pamens emé la berlo-bastardo di proun coumuno e la berlo que trachisson dins li mémi relarg e ié sèmblon un pau (manjadisso tambèn).
Usanço :L'àpi es uno planto bèn couneigudo au nostre e s'adoubo d'un mant un biais (crus e cue). Li grano tambèn soun un bon sabourun. Èi couneigu pèr èstre uno planto diuretico, depurativo, estoumatico e carminativo. Se saup bessai mens que proun toucado emé li man, pòu douna, au soulèu, de problèmo de pèu (foutousensibilisanto).
Port : Erbo
Taio : 0,3 à 0,8 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Apium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 100 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Palun sala
- Sourgènt sala
- Ribiero
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Apium graveolens L., 1753
Mourdudo
Succisa pratensis
Caprifoliaceae Dipsacaceae
Àutri noum : Cap-d'ase, Flour-de-la-véuso, Véuso.
Noms en français : Succise, Mors-du-diable.
Descripcioun :La mordudo trachis en coulounìo dins li prado umido ; es uno planto pulèu raro au nostre. Se recounèis à si lòngui fueio en lanço e à sa racino coupado coume s'èro mordudo (d'aqui lou noum). I'a quatre petalo à la flour e li bratèio sèmblon de fueio.
Usanço :La mordudo es uno planto couneigudo pèr sougna li malautié de pèu coume la rougno o la rasco e apasima lou prusi. Lucho peréu contro lou raumas (espetouranto). Coume lis àùtris escabiouso, es utilisado à la primo coume depurativo "pèr neteja lou sang". Se fai uno tenchuro jauno emé li flour.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 120 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Succisa
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Dipsacaceae
Ordre : Dipsacales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 0,8 à 1,2 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Setèmbre à óutobre
Liò : Prado umido
- Palun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Succisa pratensis Moench, 1794