Niello
Agrostemma githago
Caryophyllaceae
Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.
Noms en français : Nielle, Nielle des blés.
Descripcioun :Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.
Usanço :Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Liò : Champ
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753
Segue
Secale cereale
Poaceae Graminaceae
Àutri noum : Sege, Segle (o), Assege, Bla, Anouno.
Nom en français : Seigle.
Descripcioun :La (lou) segue se destrìo dóu blad bonodi sa longo barbo. La planto èi verdalo, sènso péu emé uno lengueto courteto.
Usanço :La segue se samenavo en mountagno pèr lou pan, e souvènt èro apela bla (blad d'assegue à la Bolline LMT, p. 219). E. Bion de Barvenc (06) raconto : "Lou me d'òutoubre, quouro piaian à Noùtes, traian li tartiflos, e pi semenaian la segle darier. La toucaian plus finte l'estiou, à la fi juilet. Alor, missounaian, faian de cavales. La missounaian ma voulam [...]. La segle, es mai stencho, lou bla, es mai bel, mai gros. (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 71.
Port : Grando erbo
Taio : 60 à 150 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Secale
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Tribu : Triticeae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 15 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 700 à 2000 m
Aparado : Noun
Mai à juilet
Liò : Culturo
- Ermas
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Cèntre-Asìo
Ref. sc. : Secale cereale L., 1753