Touero-jauno
Aconitum anthora
Ranunculaceae
Àutri noum : Touoro-jauno, Touà ra, Acounit.
Noms en français : Aconit anthore, Maclou.
Descripcioun :La touero-jauno trachis dins li pelouso e roucaio de mountagno e peréu souto li mèle. Èi mai pichoto que sa cousino l'estranglo-loup, Aconitum lycoctonum emé uno enflourejado pu courto. Se recounèis majamen à si flour mai larjo à la baso e si fuèio di proun descoupado (multifido).
Usanço :Caupènt d'alcalouïdo (l'acounitino) mourtau, la planto a li mémi prouprieta que l'estranglo-loup. Ramentèn que touero (toro, touoro) vèn dóu latin thora que vòu dire pouisoun (Aconitum anthora).
Port : Erbo
Taio : 0,3 Ã 0,8 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconitum
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,5 Ã 2 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 Ã 2200 m
Aparado : Noun
Remarco : Mèfi !
Juliet à avoust
Liò : Pelouso
- Roucaio
- Melouniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupenco
Ref. sc. : Aconitum anthora L., 1753
Amelié
Prunus dulcis
Rosaceae
Àutri noum : Amendié, Ameié.
Nom en français : Amandier.
Descripcioun :Aubre bèn couneigu e eisa de recounèisse que siegue en flour, emé si fueio o sis amelo (amendo). Se saup pas toujour que l'amelié (l'amendié) nous vèn di relarg d'Iran e d'Afganistan via la Grèço. Li vièis aubre rèston longtèms en plaço e fan de pichot.
Usanço :Au nostre, lis amelo servon à adouba d'ùni sucrarié coume lou nougat, mai soun peréu requisto dins li plat sala. Sabès que lis amelo amaro soun empouisounanto e mourtelo que caupon d'acide cianidrico. L'òli d'amelo èi vertuouso pèr sarra li plago e contro l'inflamacioun. La ligno èi bono pèr l'ebenistarié.
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Roucaio
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus dulcis (Mill.) D.A.Webb.,1967