Erbo-dis-esternut
Achillea ptarmica
Asteraceae Compositae
Autre noum : Boutoun-d'argènt.
Noms en français : Achillée ptarmique, Herbe à éternuer.
Descripcioun :L'erbo-dis-esternut èi devengudo raro au nostre, malodi l'avalimen di relarg umide. Es uno grando planto que trachis en coulounìo e qu'a gaire d'óudour. Li fueio soun estrecho, en lanço e dentado dous cop.
Usanço :Sèmblo pas nous faire esternuda tóuti ! Èi couneigudo pèr mens faire peta (carminativo) e coume remaisso doulour, majamen pèr li dènt. A passa tèms, li fueio èron mastegado. En Asìo e en Acadìo soun manjado en soupo, pamens la planto sèmblo empouisounanto pèr li bèsti (chivau, fedo, vaco).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1,2 à 1,7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Prado umido
- Palun
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Achillea ptarmica L., 1753
Gripo-ome
Smilax aspera
Smilacaceae Liliaceae
Àutri noum : Gros-grame, Sarsapariho, Arrapo-ome, Tiragasso, Grame-gavouat.
Nom en français : Salsepareille.
Descripcioun :Grando planto escalanto coume uno liano e que s'enviróuto emé si vediho. A d'espino pounchudo, si fueio soun en formo de cor, duro, lusènto e persistènto. Fai de pichòti flour blanco e de fru rouge.
Usanço :Emé li flour se fai de liquour e peréu de tisano (R. Salle & J.-L. Domenge). Li racino soun vertuouso utilisado contro li mau d'os e de pèu, soun peréu bono pèr la circulacioun dóu sang. Li fru se manjon pas (soun un pau empouisounant -saponido-), e nimai li fueio aleva se sias un Schtroumpf. Pamens, parèis que li brout podon èstre manja coume d'espargo.
Port : Liano
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Smilax
Famiho : Smilacaceae
Famiho classico : Liliaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Baragno
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Smilax aspera L., 1753