Erbo-dis-esternut
Achillea ptarmica
Asteraceae Compositae
Autre noum : Boutoun-d'argènt.
Noms en français : Achillée ptarmique, Herbe à éternuer.
Descripcioun :L'erbo-dis-esternut èi devengudo raro au nostre, malodi l'avalimen di relarg umide. Es uno grando planto que trachis en coulounìo e qu'a gaire d'óudour. Li fueio soun estrecho, en lanço e dentado dous cop.
Usanço :Sèmblo pas nous faire esternuda tóuti ! Èi couneigudo pèr mens faire peta (carminativo) e coume remaisso doulour, majamen pèr li dènt. A passa tèms, li fueio èron mastegado. En Asìo e en Acadìo soun manjado en soupo, pamens la planto sèmblo empouisounanto pèr li bèsti (chivau, fedo, vaco).
Port : Grando erbo
Taio : 15 Ã 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1,2 Ã 1,7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 1800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Prado umido
- Palun
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Achillea ptarmica L., 1753
Majoufié
Fragaria viridis
Rosaceae
Àutri noum : Fraguié, Ambrouso.
Nom en français : Fraisier vert.
Descripcioun :Aquéu majoufié (o fraguié) douno d'èr au fraguié coumun, que s'arregardas pas de proche pòu engana eisa. Trachis dins li bos fres de colo e de basso mountagno majamen dins li blachiero. Sèmblo adounc à Fragaria vesca, pamens èi mai grand e fort dins touto si partido ; li flour soun pu grando (souvènt > 20 mm). Se destrìo peréu emé si fueio mai pelouso e subretout si fueioun dóu "calice" que soun revessa sus lou fru (escarta encò dóu fraguié coumun).
Usanço :Lou fru èi de segur manjadis, mai pas tant bon qu'aquéu dóu fraguié, Fragaria vesca (mèfi pamens de l'equinocoucoso). Li flour e li fueio soun tambèn bono à manja. Se fai de tè emé li fueio. Touto la planto fai pissa e èi tounico e depurativo. Li racino soun bono contro la cagagno (astringènto).
Port : Erbo
Taio : 8 Ã 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fragaria
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 14 Ã 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Blachiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Centre-Ouèst
Ref. sc. : Fragaria viridis Weston, 1771