Milo-fueio(-di-gràndi-fueio)
Achillea macrophylla
Asteraceae Compositae
Nom en français : Achillée à grandes feuilles.
Descripcioun :Aquéu milo-fueio trachis dins li prado à rousèu (mafourbié) de mountagno sus sòu séusous. Coume soun noum lou dis fai de gròssi fueio, gaire óudouranto, emé de tros pulèu grand e en lanço, li radié souda à la baso (fotò). Li flour coumpausado an de flouroun emé 5 à 6 ligulo.
Usanço :La planto èi dicho vuneràri, aleva d'acò, couneissèn ges d'usanço particuliero. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 1,3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1200 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Prado à rousèu
- Orle de bos
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Achillea macrophylla L., 1753
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753