Pansé
Viola calcarata
Violaceae
Àutri noum : Pensèio, Pensado, Flour-de-la-ternita.
Nom en français : Pensée des Alpes.
Descripcioun :Aquesto poulido pansé (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60 ) trachis en coulounìo dins li pelouso e bos de mountagno. Fai de flour de mant'uno coulour, en mescladisso, blanco, vióuleto o pourpro. I'a toujour de jauno à la gorjo de la petalo d'en bas emé de rais vióulet. L'esperoun fai souvènt mai d'un cm.
Usanço :La pansé se culis "dins lou germas", Ibid. à la primo. Emé li flour se fai de tisano contro lou cop de fre.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Viola
Famiho : Violaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 800 à 2800 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Pelouso
- Bos clar
- Champino
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Viola calcarata L., 1753
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753