Paviho-rousso
Typha domingensis
Typhaceae
Àutri noum : Fielouso, Filouso, Masseto, Cire, Sagno.
Nom en français : Massette australe.
Descripcioun :Coume tóuti li Typha, la paviho-rousso se recounèis à sis espigo femello e masclo. N'i'a cinq meno de Typha ; aquelo se destrìo, de segur de la coulour de l'espigo femello, rousso, mai peréu de si fueio pas trop largo e en mié-ciéucle en coupo, e tambèn de la loungour de separacioun entre li dos espigo (2 cm). Li fueio an d' auriheto gaire redouno au contro de T. angustifolia (vèire lou dessin).
Usanço :Li fueio de paviho podon èstre utilisado pèr lou sagnage di cadiero e li flour pèr rempli li matalas. Se saup mens que li brout soun manjadis coume d'espargo. Se pòu faire de farino emé li racino e uno meno de pan emé l'agriero.
Port : Grando erbo
Taio : 1 Ã 2 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Eloufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Typha
Famiho : Typhaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 29 Ã 31 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 600 m
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Roubino
- Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Subretroupicalo
Ref. sc. : Typha domingensis (Pers.) Steud., 1821
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 Ã 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )