Tueis
Taxus baccata
Taxaceae
Àutri noum : Liéu, Ife, Aubre-de-vido, Ourmin, Bos-de-la-santo-Baumo.
Noms en français : If, If commun.
Descripcioun :Lou tueis, aubre que se rescontre dins li relarg umide de colo, èi pas di mai coumun. Defèt es esta derraba pèr li païsan que si fueio soun proun empouisounanto pèr li bèsti. Se recounèis à la coulour roujo de soun pège e à si fueio en aguio, bèn verdo dessubre e mai claro dessouto. Li pèd mascle e femello soun diferènt. Li femello porton, au mes d'avoust li "fru" roujo (arile) .
Usanço :La planto es empouisounanto dins tóuti si partido aleva l'arile roujo qu'èi poussible de manja pèr eisèmple en counfituro. Avisas-vous de pas garda la grano negro (fotò) ! D'ùni produ chimi dóu tueis soun estudia que poudrien èstre bon pèr lucha contro lou cancèr (taxol).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Taxus
Famiho : Taxaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Basso mountagno
- Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Taxus baccata L., 1753
Chauretoun
Lychnis flos-jovis
Caryophyllaceae
Àutri noum : Chauresoun, Chaurentoun.
Noms en français : Lychnis fleur de Jupiter, Oeillet de dieux.
Descripcioun :Sara baiado dins quàuqui tèms.
Usanço :Sara peréu escricho dins quàuqui tèms.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lychnis
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1200 à 2200 m
Aparado : Noun
Remarco : Endemico dis Aup
Jun à juliet
Liò : Pelouso
- Prado umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Cèntre-Éuropo
Ref. sc. : Lychnis flos-jovis (L.) Desr., 1792
(= Silene flos-jovis (L.) Greuter & Burdet, 1982 )