Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 Ã 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 Ã 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Lambrusco(-bastardo)
Vitis riparia x Vitis rupestris
Vitaceae
Àutri noum : Trihiero, Vedigagno, Vigno.
Nom en français : Vigne hybride.
Descripcioun :Aquesto lambrusco, de tèms counfoundudo emé Vitis riparia, se vèi proun en ribo d'aigo, dins li ripisilvo, ounte escalanto d'en pertout. Se recounèis à si fueio quà si sènso péu dessouto (aleva contro li bifurcacioun di costo) e qu'an tres dènt quà si paralèlo emé un "sinus" de pecou mens prefouns que la vertadiero Vitis riparia que sèmblo gaire se naturalisa. Es uno bastardo naturalo nascudo en Franço emé de vigno vengudo d'Americo pèr lucha contro lou filóussera. Sarié degudo à la poulinisacioun de V. riparia, "Gloire de Montpellier" pèr V. riparia " dóu Lot".
Usanço :Coume pèr lis à utri lambrusco, li fueio dèvon èstre vertuouso pèr la circulacioun dóu sang (cambo lourdo e moureno), soun peréu astringènto e diuretico.
Port : Liano
Taio : 0,5 Ã 4 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vitis
Famiho : Vitaceae
Ordre : Vitales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 8
Ø (o loungour) flour : 4 Ã 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 800 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Ribiero
- Ermas
- Ripisilvo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éuroupenco-Sud
Ref. sc. : Vitis riparia x Vitis rupestris Tison, 2014