Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Paciènci-di-mouine
Rumex patientia
Polygonaceae
Àutri noum : Fueio-aigro, Paciènci.
Noms en français : Oseille-épinard, Patience des moines.
Descripcioun :La paciènci-di-mouine, o peréu noumado fueio-aigro, s'atrobo pu gaire, alor qu'èro proun cultivado à passa tèms. Trachis en group proche d'oustau o dins d'ùnis ermas. Se recounèis à si gràndi fueio en lanço, en couor à la baso e pounchudo. L'enflourejado èi fournido, pourtado pèr de ramo drecho.
Usanço :La paciènci es uno planto que s'adoubo en tian o en meleto coume d'espinarc-fèr o sangàri. Pamens fau pas trop n'en manja malodi l'acide óussali. La racino èi vertuouso contro li mau de péu (en emplastre), recouneigudo coume tounico e contro lou quiéu tapa.
Port : Grando erbo
Taio : 0,6 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rumex
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 4 à 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
- Routo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropo-Sud-Ouèst
Ref. sc. : Rumex patientia L., 1753