Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Erbo-de-la-gravello
Herniaria glabra
Caryophyllaceae Illecebraceae
Àutri noum : Erbo-à-la-gravello, Erbo-dóu-Turc, Erbo-dóu-masclun.
Noms en français : Herniaire hirsute, Turquette.
Descripcioun :L'erbo-de-la-gravello trachis dins li fangas de mueio, li pelouso umido, li roudan de camin e proche d'aigo dins li limas. Es uno planto que rebalo au sòu e que fai de flour mistoulino. Au contro de si cousino, li fueio an ges de péu (mai pas li tijo). Lis estipulo e li bratèio soun membranouso e bourdado de glando pourpro.
Usanço :Ei couneigudo pèr èstre subretout vertuouso contro la gravello valènt-à-dire, la presènci de pichot caiau dins li ren. S'en fai d'infusioun pèr ajuda à pissa. Se dis que Montaigne n'en prenié proun pèr se sougna.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Herniaria
Famiho : Caryophyllaceae
Famiho classico : Illecebraceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Mueio
- Roudan
- Pelouso umido
- Limas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Herniaria glabra L., 1753