Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Brousso-rasiero
Erica cinerea
Ericaceae
Nom en français : Bruyère cendrée.
Descripcioun :La brousso-rasiero se rescontro soulamen au couchant de noste relarg qu'èi pulèu uno planto coumuno dóu coustat de l'atlantico. Au contro di brusc que fan de bartas un pau grand, aquelo èi pu basso. Trachis, parié, dins lis endré séusous, sablo e savèu. Se recounèis à si pichòti flour roso e redouno en enflourejado e à si fueio bèn verdo en long, primo, verticilado pèr 3-4 e quàsi sènso péu.
Usanço :La brousso-rasiero èi vertuouso contro lis enfecioun urinàri e li graviho dóu ren (Erica vèn dóu gre e vòu dire roumpre). Se pren en tisano, (30 à 40 g de flour seco pèr litre d'aigo).
Port : Aubret
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Erica
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Bos clar
- Champino
- Pinedo
- Sablo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Ouèst
Ref. sc. : Erica cinerea L., 1753