Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Tulipo(-de-Raddi)
Tulipa raddii
Liliaceae Liliaceae
Nom en français : Tulipe précoce.
Descripcioun :Aquelo bello tulipo nous vèn d'Asìo, mai fai deja de tèms qu'èi naturalisado au nostre. Trachis dins li champ cultiva ounte flouris gaire. Es uno planto rizoumatouso que s'espandis proun ounte s'atrovo. Emé si fueio pu courto que li flour e si tepalo dóu dedins redouno, se destrìo de la tulipo-d'Agen. Coumpara emé la tulipo-d'Agen que ié sèmblo proun. Èi marcado sus la listo roujo, en dangié.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 30 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tulipa
Famiho : Liliaceae
Famiho classico : Liliaceae
Ordre : Liliales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 3 à 5 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Champ cultiva
- Meissoun
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Cèntre
Ref. sc. : Tulipa raddii Reboul, 1822
(= Tulipa praecox 1815 )