Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Mourihoun
Stellaria media
Caryophyllaceae
Àutri noum : Paparudo, Trisseto, Esteleto, Bourassou.
Noms en français : Mouron des oiseaux, Morgeline.
Descripcioun :Erbo basso coumuno à mita couchado que fai de pichòti flour blanco que sèmblon d'estello. Li petalo soun fendasclado sus quàsi touto la loungour, li fueio soun un pau pounchudo, óupousado, aquéli d'en bas emé un pecoui au contro de li d'en aut.
Usanço :Maugrat que caup un pau de sapounino lou mourihoun pòu rintra dins l'ensalado champanelo. Pamens vau mies lou culi quouro flouris pèr pas s'engana emé lou mouroun rouge (o blu), Anagalis arvensis, qu'èi bèn mai dangeirous (caup de ciclamino). Lou mourihoun èi vertuous contro li proublèmo de pèu e ajudo à lucha contro li mau d'os e mai encaro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 40(80) cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Stellaria
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Janvié à decèmbre
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Stellaria media (L.) Vill., 1789