Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Neflié
Eriobotrya japonica
Rosaceae
Àutri noum : Nespié, Gnaspié, Nesplié, Nespoulié.
Noms en français : Néflier du Japon, Bibacier.
Descripcioun :Lou neflié dóu Japoun que fau pas counfoundre emé lou "vertadié" nespié, Crataegus germanica, es un aubret, o un pichot aubre planta que pòu resta de tèms en plaço sènso se naturalisa. Èi proun couneigu emé si nespo aranjo goustouso à manja. Flouris en autouno o à la debuto de l'ivèr.
Usanço :Lou sirop de nesflo es adouba en Chino pèr apasima lou tussi e la brouchito. Au Japoun se n'en servon pèr sougna li mau de pèu (raumido...).
Port : Aubret
Taio : 2 à 6 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Eriobotrya
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 15 cm
Flourido :
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Óutobre à janvié
Liò : Pargue
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Eriobotrya japonica (Thunb.) Lindl., 1821