Paciènci(-sanguino)
Rumex sanguineus
Polygonaceae
Nom en français : Oseille sanguine.
Descripcioun :Aquesto paciènci, pulèu raro au nostre, trachis dins li fourèst fresco, li gaudre e proche d'aigo. Li fueio en cor à la baso, amé un pecou, soun pas acido. Se recounèis subretout à si valvo de fru entiero, pu longo que larjo emé soulamen un couissin desveloupa (au contro de Rumex conglomeratus que n'a tres). Coumpara emé la paciènci-agroumelado, proun coumuno que ié sèmblo proun.
Usanço :Es estado cultivado en Éuroupo coume liume. S'adoubo coume d'espinarc, pamens fau chanja mai d'un cop l'aigo de couissoun. Ramentan que faudrié pas trop en manja malodi l'acide óussali.
Port : Erbo
Taio : 30 à 90 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rumex
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Fourèst fresco
- Gaudre
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Rumex sanguineus L., 1753
Fenoui
Foeniculum vulgare subsp. vulgare
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Fenoun.
Noms en français : Fenouil, Fenouil commun.
Descripcioun :Lou fenoui, es uno planto bèn couneigudo que trachis dins la garrigo e lis ermas. Se recounèis à si flour jauno e au goust anisa de si flour, fueio o grano. Coumpara pamens emé lis àutris Apiaceae di flour jauno, s'avès pòu de vous engana.
Usanço :Se manjon li jóuini fueio, forço goustouso, en ensalado. Li cambo e li fueio se meton dins lou bouto-à-couiro. Li grano soun bono coume assabourin. Ajudo à lucha contro lou gounflige (carminativo). Pèr acò bouta à macera li flour dins l'aigardènt quàuqui semano, ço que dounara la "fenouieto". Se pren pèr digeri e "acò fai petia" (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Se pòu prendre peréu en tisano pèr lis enfant.
Port : Grando erbo
Taio : 2 à 2,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Foeniculum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Jun à avoust
Liò : Garrigo
- Ermas
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Foeniculum vulgare subsp. vulgare Mill., 1768