Agufié(-di-fru-penjadis)
Rosa pendulina
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier à fruits pendants, Églantier des Alpes.
Descripcioun :Agufié (o agoulencié) que trachis en mountagno dins li bos clar souto li faiard o li sapino. Se recounèis à si flour roujo, si fueio coumpausado de 7 à 11 fueioun, sènso péu e à si fru penjadis. Peréu es un di rare agoulencié qu'a ges de pougnoun, o quà si. Lou pecou èi glandoulous (fotò) o contro dóu fru .
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 Ã 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 Ã 50 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 700 Ã 2400 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Bos clar
- Faio
- Relarg à aubret
- Prado à rousèu
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa pendulina L., 1753
(= Rosa alpina L., 1753 )
Sà uvi(-d'Etioupìo)
Salvia aethiopis
Lamiaceae Labiaceae
Nom en français : Sauge d'Éthiopie.
Descripcioun :La sà uvi-d'Etioupìo, qu'a d'Etioupìo que lou noum (óurigino éurasiatico) sèmblo proun à la touto-bono en mai pichoto. Pamens èi mai lanouso, a mens d'óudour e flouris forço. Un cop se, li sepalo pougnon. Es uno planto que s'atrobo mens qu'à passa tèms. Coumpara emé la touto-bono que ié sèmblo un pau.
Usanço :Mens couneigudo que lis à utri sà uvi, sis usanço poudrien pamens èstre proche. Lucho contro l'inflamacioun, li fèbre e la doulour ; èi peréu antisepti.
Port : Grando erbo
Taio : 20 Ã 70 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 Ã 18 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Ermas
- Colo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Salvia aethiopis L., 1753