Erbo-di-judiéu
Reseda luteola
Resedaceae
Àutri noum : Erbo-di-jusiòu, Gaudo, Erbo-jauno, Erbo-dóu-jasiòu.
Noms en français : Réséda des teinturiers, Gaude.
Descripcioun :L'erbo-di-jusiòu, que se dis peréu la gaudo, èi pu tant coumuno qu'à passa tèms. Trachis majamen proche d'oustau e en ribo de camin. Se recounèis à si lònguis enflourejado e à si fueio entièro e sarrado sus la tijo.
Usanço :Servié à passa tèms pèr tencha de jaune li teissu. Après 1395, li jusiéu, forobandi de Franço, s'acampon dins li vilo de la Coumtat papalo. Se soun apara, an pamens proun d'óubligacioun, coume aquelo de viéure dins li "carriero" e de pourta un capèu jaune.
Port : Erbo
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico :
Gènre : Reseda
Famiho : Resedaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Esboudèu
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Reseda luteola L., 1753
Pebre-d'ase
Satureja montana
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Pebre-d'ai, Isop.
Noms en français : Sarriette des montagnes, Sarriette vivace.
Descripcioun :Lou pebre-d'ai es uno planto redoulènto bèn couneigudo de nòsti mountagno. Trachis souvènt en gròssi mato denso de flour blanco à roso. Flouris pulèu à la fin de l'estiéu.
Usanço :Es proun couneigu "pèr n'en perfuma lei toumo" (O. Madon, op.cit. p.153) o lou boudin. Se fai uno meno de soupo, la "soupo dóu pastre" pèr li proublèmo de digestioun o d'estoumac : "Fasès bouli coume uno infusioun voste pebre-d'ase dins la casseirolo, pièi quant a bouli, arrestas lou fiò, levas voste pebre-d'ase, ié metès la pasta, pièi la pasta pren aquéu perfum" ib. Ei couneigu tambèn pèr èstre acalourant.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Satureja
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Tepiero seco
- Relarg à jóuinis aubret
- Ribo d'aigo
- Roucas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Satureja montana L., 1753