Erbo-de-muret
Plantago alpina
Plantaginaceae
Nom en français : Plantain des Alpes.
Descripcioun :L'erbo-de-muret es un plantage d'auto mountagno que trachis dins li pelouso e li coumbo à nèu. La maje-part di flour soun longo e primo e quauquis uno bèn mai courteto en triangle e dessecado à la flouresoun.
Usanço :Coume forço plantage, l'erbo-di-muret es uno planto manjadisso e vertuouso. Li fueio se manjon en ensalado o cuecho, alor que li bouroun se podon adouba e manja coume de tapeno. Ei vertuouso pèr assana e souda li plago, li pougnaduro de tavan e d'un biais generau es astringènto e remoulissènto.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Plantago alpina L., 1753
(= Plantago maritima subsp. alpina (L.) O.Bolòs & Vigo, 1983 )
Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )