Flour-de-vounge-ouro
Ornithogalum divergens
Asparagaceae Hyacinthaceae
Àutri noum : Flour-de-la-Santo-Vierge, Bello-de-jour, Penitènt-blanc, Crous-de-Malto, Aiado-blanco.
Nom en français : Dame d'onze-heure.
Descripcioun :La flour-de-vounge-ouro, que trachis dins li champ e lis ermas, duerbo si poulìdi flour blanco à la fin de la matinado. A de fueio longo e primo, emé un canau, à mita seco à la flouresoun. S'atrobo uno meno proche qu'èi mai pichoto, subretout la cabosso. Coumpara emé la flour-de-vounge-ouro-di-fueio-drecho que trachis dins li relarg secarous (tepiero seco, roucaio).
Usanço :Li flour-de-vounge-ouro soun de planto empouisounanto (alalouïde) qu'an servi pèr la fabricacioun de la poutingo dóu mege Bach.
Port : Erbo
Taio : 10 à 35 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ornithogalum
Famiho : Asparagaceae
Famiho classico : Hyacinthaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 4,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterrano-Nord
Ref. sc. : Ornithogalum divergens Boreau, 1857
(= Ornithogalum umbellatum subsp. divergens (Boreau) Bonnier & Layens, 1895 )
Sòudo
Kali australis
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Vitraire, Barriho, Saussouiro, Saudo.
Nom en français : Soude de Ruthénie.
Descripcioun :Planto de l'an, poupouso, que trachis dins li relarg sala. Se destrìo de la sòudo-bastardo, Kali soda, emé si tijo mai roujo e si bratèio pas espinouso (li fueio soun pamens espinouso).
Usanço :La sòudo servié, à passa tèms, à la fabricacioun de saboun e de vèire. Un cop acampado, li sòudo coume d'àutri planto de bord de mar e de sansouiro coume li lis engano, èron cremado pèr recupera li cendre riche en carbounato (alcalin). Mescla i soubro d'òli, acò fai de saboun ; cadun counèis la qualita d'aquéu de Marsiho. Es uno planto pas marrido à manja, subretout boulido e adoubado coume d'espinarc.
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Kali
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 à 10 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sansouiro
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Kali australis (R.Br.) Akhani & E.H.Roalson