Rougeto(-peludo)
Oenothera villosa
Onagraceae
Autre noum : Erbo-dis-ase.
Nom en français : Onagre velue.
Descripcioun :Aquest Oenothera èi di mai coumun dins la valado dóu Rose. La planto èi grando, pelouso e picoutado de rouge (péu glandoulous - fotò) sus la cambo. Li sepalo soun pas rouge, bèn verdo emé gaire o pas de péu glandoulous rouge. Li flour soun souvènt pas gaire duberto.
Usanço :Li rougeto nous vènon d'Americo dóu Nord. Se manjon, li racino (cuecho), li fueio (coume d'espinard), li flour (en ensalado) emai peréu li grano que dounon d'òli richo en oumega-3. Li racino de rougeto soun vertuouso contro lou mau de vèntre.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 2 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Oenothera
Famiho : Onagraceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Ermas
- Camin
- Sablo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Americo-Nord
Ref. sc. : Oenothera villosa Thunb., 1794
Bouis
Buxus sempervirens
Buxaceae
Autre noum : Bouisse.
Nom en français : Buis.
Descripcioun :Aubret que fai souvènti-fes de bouissoun sus la roucaio, li relarg de l'éuse e subretout dóu roure. Flouris au mes de mars emé uno forto oudour. Douno de pichot fru redoun e banaru (l'oulo). Li fueio soun lisco e espèsso.
Usanço :Lou bouis èro acampa, chapouta e mescla i fenso de fedo pèr faire de fumié pèr lou jardin (O. Madon e TdF : "lou bouis es un bon fumié"). Servié peréu à ajuda à la circulacioun dóu sang di bèsti. Li fueio de bouis en tisano soun vertuouso contro la fèbre e li mau de ren (mèfi pamens qu'èi toussi). Se fai peréu de ban pèr apeisa li mau d'os. Li ramo de bouis servien pèr tout un fube de causo, de l'escoubo pèr acampa lou gran i pouciéu. La ligno de bouis douno de poulìdi besougno que lusisson un cop aliscado (cano, boulo...).
Port : Aubret
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Buxus
Famiho : Buxaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Garrigo
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Buxus sempervirens L., 1753