Ourtigo-jauno
Lamium galeobdolon
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Lamier jaune, Ortie jaune.
Descripcioun :L'ourtigo-jauno dóu gènre Lamium, pamens coumuno en Éuroupo e en Franço, èi tras que raro au nostro, meme en mountagno. Trachis dins li blachiero umido e li fendasclo de lapié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour jauno raiado de roujo. La subsp. presentado eici, ié dison montanum.
Usanço :La planto èi manjadisso cruso o cuecho, pamens soun óudour èi desagradivo (F. Couplan, op.cit. p. 360).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lamium
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à juliet
Liò : Blachiero
- Prado à rousèu
- Lapié
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Lamium galeobdolon (L.) L., 1759
Fenoui
Foeniculum vulgare subsp. vulgare
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Fenoun.
Noms en français : Fenouil, Fenouil commun.
Descripcioun :Lou fenoui, es uno planto bèn couneigudo que trachis dins la garrigo e lis ermas. Se recounèis à si flour jauno e au goust anisa de si flour, fueio o grano. Coumpara pamens emé lis àutris Apiaceae di flour jauno, s'avès pòu de vous engana.
Usanço :Se manjon li jóuini fueio, forço goustouso, en ensalado. Li cambo e li fueio se meton dins lou bouto-à-couiro. Li grano soun bono coume assabourin. Ajudo à lucha contro lou gounflige (carminativo). Pèr acò bouta à macera li flour dins l'aigardènt quàuqui semano, ço que dounara la "fenouieto". Se pren pèr digeri e "acò fai petia" (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Se pòu prendre peréu en tisano pèr lis enfant.
Port : Grando erbo
Taio : 2 à 2,5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Foeniculum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Jun à avoust
Liò : Garrigo
- Ermas
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Foeniculum vulgare subsp. vulgare Mill., 1768