Chai
Juniperus thurifera
Cupressaceae
Noms en français : Genévrier thurifère, Porte-encens.
Descripcioun :Aquéu chai (noum generi dóu genèbre en mountagno) trachis sus li pendis secarous e cauquié à l'adré d'ùni mountagno. Douno d'èr au mourvèn emé si fueio en escaumo, pamens pòu deveni un pichot aubre. Se destrìo tambèn de la sabino que si grano soun pu grosso (1 cm de diamètre en liogo de 0,5 cm). Lou chai es uno reliclo dóu tèms ounte fasié mai fre e pu se en Éuroupo (-10 000 an B.P.). Trachis forço lentamen.
Usanço :Soun bos s'apourridis quàsi pas talamen èi dur. Servié à faire de piquet, de cop que i'a de pichòti fusto, de moble o de pichòti besougno (porto-encèns).
Port : Aubret
Taio : 1,5 à 10 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Juniperus
Famiho : Cupressaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 10 mm
Flourido : Printems
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Roucaio
- Pendis roucaious
- Baus
Estànci : Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnouso
Ref. sc. : Juniperus thurifera L., 1753
Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )