Glaujo
Iris pseudacorus
Iridaceae
Àutri noum : Glaujòu-jaune, Tèsto-d'ase, Coutello-de-valat, Coutelas, Espaso.
Noms en français : Iris des marais, Iris jaune.
Descripcioun :La glaujo "es uno grando planto que sort à bèlli mato au ribeirés dis aigo, emé de lòngui fueio en formo de coutello e de bèlli flour jauno requinquihado en l'èr coume d'alabardo d'or" F. Mistral in Memòri e Raconte, 1906.
Usanço :Se fasié de cataplasme emé lou rizoume pèr sougna lis agacin (principe di signaturo). Mescla emé de la limaio de ferre dounavo peréu uno encro negro de qualita. F. Mistral ramento que "Flourdalis vèn de flour d'iris, car es un iris la glaujo, e l'azur dóu blasoun represènto bèn l'aigo ounte la glaujo crèis, Ibid. Aro se n'en servèn pèr depoulua l'aigo.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5,5 à 6,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Iris pseudacorus L., 1753
Majoufié
Fragaria viridis
Rosaceae
Àutri noum : Fraguié, Ambrouso.
Nom en français : Fraisier vert.
Descripcioun :Aquéu majoufié (o fraguié) douno d'èr au fraguié coumun, que s'arregardas pas de proche pòu engana eisa. Trachis dins li bos fres de colo e de basso mountagno majamen dins li blachiero. Sèmblo adounc à Fragaria vesca, pamens èi mai grand e fort dins touto si partido ; li flour soun pu grando (souvènt > 20 mm). Se destrìo peréu emé si fueio mai pelouso e subretout si fueioun dóu "calice" que soun revessa sus lou fru (escarta encò dóu fraguié coumun).
Usanço :Lou fru èi de segur manjadis, mai pas tant bon qu'aquéu dóu fraguié, Fragaria vesca (mèfi pamens de l'equinocoucoso). Li flour e li fueio soun tambèn bono à manja. Se fai de tè emé li fueio. Touto la planto fai pissa e èi tounico e depurativo. Li racino soun bono contro la cagagno (astringènto).
Port : Erbo
Taio : 8 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fragaria
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 14 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Blachiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Centre-Ouèst
Ref. sc. : Fragaria viridis Weston, 1771